मटर (Peas) : संपूर्ण मार्गदर्शक - लागवड, पोषणमूल्ये, फायदे आणि जतन तंत्र

मटर म्हणजेच हिरवी वाटाणा लागवड कशी करावी, याचे आरोग्य फायदे, पोषणमूल्ये आणि जतन कसे करावे याबद्दल सविस्तर माहिती मिळवा. ही मार्गदर्शिका तुमच्या गार्डनिंग, आहार व जीवनशैलीसाठी उपयुक्त आहे.

मटर (Peas) हे एक अत्यंत लोकप्रिय आणि सर्वांगीण वापरले जाणारे शाकाहारी खाद्यपदार्थ आहे. मटर विविध प्रकारे वापरले जातात - भाजी, सूप, पराठा, पुलाव आणि अनेक पदार्थांमध्ये. त्यात फायद्यांचे एक अद्भुत मिश्रण असते आणि त्यामुळे ते आपल्या आरोग्यासाठी अत्यंत फायदेशीर ठरतात. चला, मटरसंबंधी एक संपूर्ण मार्गदर्शक पाहूया - त्याची लागवड, पोषणमूल्ये, फायदे आणि जतन तंत्र.

मटर म्हणजे काय?

मटर (Peas) ही प्रथिने, फायबर आणि जीवनसत्त्वे यांचा समृद्ध स्रोत असलेली हिरवीभाजी आहे जी आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहे. मटरला शास्त्रीय भाषेत Pisum sativum म्हणतात. ती प्रामुख्याने हिवाळ्यात उगवली जाते व ती जगभरात खाल्ली जाते.

मटरचे पोषणमूल्ये (Nutritional Value of Peas)

मटर पोषणाने समृद्ध आहे. 100 ग्रॅम मटरमध्ये साधारणपणे खालील पोषकतत्त्वे असतात:

• कॅलरीज: 81
• प्रथिने (Proteins): 5 ग्रॅम
• फायबर (Fiber): 5 ग्रॅम
• कार्बोहायड्रेट्स: 14 ग्रॅम
• व्हिटॅमिन C आणि K: उच्च प्रमाणात उपलब्ध
• मॅग्नेशियम व फॉस्फरस: हाडांसाठी फायदेशीर

आरोग्यासाठी फायदे:

• हृदयासाठी चांगले आहे.
• वजन कमी करण्यासाठी उपयुक्त.
• पचनक्रिया सुधारते.
• त्वचेसाठी उपयुक्त आहे.

मटरची लागवड (Peas Cultivation Guide)

1. मटर लागवडीसाठी योग्य हवामान आणि माती

मटर थंड हवामानातील पीक आहे. यासाठी तापमान 10°C ते 25°C योग्य आहे. माती मध्यम काळी, सेंद्रिय घटकांनी समृद्ध व चांगल्या निचऱ्याची असावी.

2. लागवडीची प्रक्रिया

• बियाण्याची निवड: उच्च गुणवत्तेची बियाणे निवडा.
• बियाण्यांची पूर्वतयारी: बीज प्रक्रियेसाठी थायरम पावडर लावावी.
• लागवड अंतर: 30 x 10 से.मी. अंतर ठेवून लागवड करावी.

3. पाणी व्यवस्थापन

मटरसाठी हलकासा ओलावा ठेवा. पाणी साचणार नाही याची काळजी घ्या, कारण यामुळे बुरशीजन्य रोग होण्याची शक्यता असते.

मटरचे फायदे (Health Benefits of Peas)

1. वजन कमी करण्यासाठी मटर उपयुक्त का आहे?

मटरमध्ये कमी कॅलरीज असून उच्च फायबर व प्रथिने असते, जे दीर्घकाळ पोट भरल्यासारखे वाटते.

2. हृदयाच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर

यातील अँटीऑक्सिडंट्स आणि फायबर हृदयविकाराचा धोका कमी करतात.

3. डायबिटीससाठी उपयुक्त

मटरमध्ये कमी ग्लायसेमिक इंडेक्स असल्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित राहते.

मटर जतन करण्याच्या पद्धती (Peas Preservation Methods)

1. घरी मटर साठवणे:

• मटरच्या शेंगांना चांगले धुऊन थंड पाण्यात उकळा.
• थंड झाल्यावर फ्रिजरमध्ये हवाबंद पिशव्यांमध्ये ठेवा.

2. डिब्बाबंद मटर:

डिब्बाबंद मटर बाजारात सहज उपलब्ध असते, परंतु घरी केलेली प्रक्रिया जास्त आरोग्यदायक असते.

मटर खाण्याच्या रेसिपीज (Peas Recipes)

1. मटर पनीर करी

2. मटर पुलाव

3. मटर सूप

अधिक रेसिपीसाठी मटर रेसिपी ला भेट द्या.

संबंधित अंतर्गत दुवे:

अधिक फळे, मसाले टिप्स आणि खाद्यपदार्थ काळजी मार्गदर्शकांसाठी, https://dainerohini87.blogspot.com/ ला भेट द्या.

निष्कर्ष (Conclusion)

मटर ही आरोग्याला पोषक असलेली भाजी असून ती विविध प्रकारांनी वापरता येते. तिच्या लागवडीपासून ते पोषणमूल्यांपर्यंत सर्वकाही फायदेशीर आहे. यामुळे मटर आपल्या आहारात अवश्य समाविष्ट करा.